تست A/B (یا تست تقسیم) یک روش قدرتمند برای بهینه‌سازی وب‌سایت، اپلیکیشن یا کمپین‌های بازاریابی شماست. با تست A/B می‌توانید با اطمینان بیشتری تغییرات را اعمال کنید و تصمیمات مبتنی بر داده بگیرید.

در این مقاله، 12 نکته مهم برای اجرای تست‌های A/B موفق را با شما به اشتراک می‌گذاریم:

• ✔️

  1. هدف مشخص تعیین کنید:

  قبل از شروع تست، مشخص کنید دقیقا چه چیزی را می‌خواهید بهتر کنید. افزایش نرخ کلیک (CTR)، نرخ تبدیل (Conversion Rate) یا کاهش نرخ پرش (Bounce Rate)؟

• ✔️

  2. یک فرضیه معتبر داشته باشید:

  چرا فکر می‌کنید تغییر X باعث بهبود Y می‌شود؟ فرضیه شما باید بر اساس اطلاعات و داده‌های قبلی باشد.
• ✔️

  3. تست را ساده نگه دارید:

  در هر تست، فقط یک عنصر را تغییر دهید. در غیر این صورت، تشخیص اینکه کدام تغییر باعث بهبود شده است، دشوار خواهد بود.
• ✔️

  4. ترافیک کافی داشته باشید:

  برای رسیدن به نتایج معنادار، به حجم ترافیک مناسبی نیاز دارید. تست‌های A/B به زمان و داده نیاز دارند.
• ✔️

  5. از ابزارهای مناسب استفاده کنید:

  ابزارهای مختلفی برای اجرای تست A/B وجود دارند. ابزاری را انتخاب کنید که با نیازها و بودجه شما سازگار باشد. (مانند گوگل Optimize, Optimizely, VWO)
• ✔️

  6. متغیرهای مهم را در نظر بگیرید:

  عواملی مانند نوع دستگاه (موبایل، دسکتاپ)، مرورگر و موقعیت جغرافیایی کاربران را در نظر بگیرید.
• ✔️

  7. در تست‌ها عجله نکنید:

  اجازه دهید تست‌ها به اندازه کافی طول بکشند تا به نتایج معناداری برسید. نتایج زودهنگام ممکن است گمراه‌کننده باشند.
• ✔️

  8. تجزیه و تحلیل دقیق انجام دهید:

  بعد از اتمام تست، نتایج را به دقت بررسی کنید. فقط به اعداد و ارقام بسنده نکنید و به دنبال الگوها و روندهای پنهان باشید.
• ✔️

  9. به اهمیت آماری توجه کنید:

  از اهمیت آماری (Statistical Significance) برای تعیین اینکه آیا نتایج تست شما معنادار هستند یا خیر، استفاده کنید.
• ✔️

  10. همیشه در حال تکرار باشید:

  بهینه‌سازی یک فرآیند مداوم است. بعد از هر تست، نتایج را یاد بگیرید و تست‌های جدیدی را طراحی کنید.
• ✔️

  11. به نظرات کاربران توجه کنید:

  از نظرسنجی‌ها و بازخوردهای کاربران برای درک بهتر رفتار آنها استفاده کنید.

با عمل کردن به این موارد، می‌توانید تست‌های A/B موثرتری را اجرا کنید و نرخ تبدیل وب‌سایت یا اپلیکیشن خود را به طور قابل توجهی افزایش دهید. تست A/B یک ابزار قدرتمند است، اما استفاده صحیح از آن نیازمند برنامه‌ریزی و دقت است. با تمرکز بر اهداف خود، اجرای تست‌های دقیق و تجزیه و تحلیل نتایج، می‌توانید به نتایج مطلوبی دست یابید.

12 نکته کلیدی درباره تست A/B

1. هدف مشخصی تعیین کنید

بدون هدف، تست A/B به یک فعالیت تصادفی تبدیل می‌شود و نتایج قابل اتکایی نخواهید داشت. مثلا اگر هدف شما افزایش نرخ کلیک بر روی دکمه فراخوان عمل (Call to Action) است، باید بر روی رنگ، متن و جایگاه دکمه تمرکز کنید. هدف گذاری صحیح، راهنمای اصلی شما در طول فرآیند تست خواهد بود. یک مثال دیگر: هدف می‌تواند افزایش زمان سپری شده کاربر در یک صفحه خاص باشد. همیشه هدف خود را به طور واضح و مکتوب ثبت کنید.

2. از یک ابزار مناسب استفاده کنید

ابزارهای متعددی برای انجام تست A/B وجود دارند. برخی از محبوب‌ترین آنها گوگل Optimize، Optimizely، و VWO هستند. انتخاب ابزار مناسب به نیازها و بودجه شما بستگی دارد. برخی از ابزارها قابلیت‌های پیشرفته‌تری مانند شخصی‌سازی و هدف‌گذاری رفتاری را نیز ارائه می‌دهند. به پشتیبانی فنی ابزار نیز توجه کنید. در صورت بروز مشکل، باید بتوانید به راحتی با تیم پشتیبانی تماس بگیرید. هزینه ابزار نباید بیشتر از سود حاصل از تست A/B باشد. با تیم فنی خود مشورت کنید تا بهترین ابزار را انتخاب کنید.

3. فقط یک متغیر را در هر تست تغییر دهید

برای اینکه بدانید کدام تغییرات واقعاً موثر بوده‌اند، فقط یک متغیر را در هر تست تغییر دهید. اگر چندین متغیر را همزمان تغییر دهید، نمی‌توانید تشخیص دهید که کدام تغییر باعث بهبود عملکرد شده است. مثلا اگر می‌خواهید دکمه فراخوان عمل را تست کنید، فقط رنگ آن را تغییر دهید و سایر عناصر صفحه را ثابت نگه دارید. تغییر همزمان فونت و رنگ دکمه، تحلیل نتایج را دشوار می‌کند. سعی کنید متغیرهایی که بیشترین تاثیر را بر روی هدف شما دارند را اولویت بندی کنید. اگر می‌خواهید چندین متغیر را تست کنید، آنها را در تست‌های جداگانه بررسی کنید. این کار ممکن است زمان بیشتری ببرد، اما نتایج دقیق‌تری به شما می‌دهد.

4. حجم نمونه کافی جمع آوری کنید

برای اینکه نتایج تست A/B معتبر باشند، باید حجم نمونه کافی جمع آوری کنید. حجم نمونه به میزان ترافیکی که به صفحات مختلف هدایت می‌کنید بستگی دارد. هر چه حجم نمونه بیشتر باشد، احتمال اینکه نتایج تصادفی باشند کمتر می‌شود. از ابزارهای محاسبه حجم نمونه استفاده کنید تا بفهمید چه میزان ترافیک برای رسیدن به نتایج معتبر نیاز دارید. بسته به نرخ تبدیل فعلی و میزان تغییری که انتظار دارید، حجم نمونه مورد نیاز متفاوت خواهد بود. صبور باشید و اجازه دهید تست به مدت کافی اجرا شود تا حجم نمونه مورد نیاز جمع آوری شود. توقف زودهنگام تست می‌تواند منجر به نتایج نادرست شود. اگر ترافیک کمی دارید، ممکن است لازم باشد مدت زمان تست را افزایش دهید.

5. مدت زمان تست را به درستی تعیین کنید

تست A/B باید به مدت کافی اجرا شود تا الگوهای رفتاری واقعی کاربران را ثبت کند. معمولاً حداقل یک هفته و ترجیحاً دو هفته برای یک تست کافی است. توجه کنید که رفتار کاربران در روزهای مختلف هفته ممکن است متفاوت باشد. مثلا ترافیک در روزهای تعطیل ممکن است با روزهای کاری متفاوت باشد. اگر تغییرات فصلی بر روی رفتار کاربران تاثیر می‌گذارند، باید این موضوع را نیز در نظر بگیرید. تست را در یک دوره زمانی که ترافیک نسبتاً ثابت است اجرا کنید. اگر ترافیک شما به طور قابل توجهی نوسان دارد، ممکن است لازم باشد مدت زمان تست را طولانی تر کنید. هدف این است که داده‌های کافی برای رسیدن به یک نتیجه معتبر جمع آوری کنید.

6. نتایج را به درستی تفسیر کنید

اگر یک نسخه عملکرد بهتری داشت، به این معنی نیست که این نتیجه برای همیشه ثابت خواهد ماند. رفتار کاربران ممکن است در طول زمان تغییر کند. همیشه نتایج را با اهداف اولیه خود مقایسه کنید. اگر نتایج غیرمنتظره‌ای به دست آوردید، سعی کنید علت آن را بررسی کنید.

7. تست را بر روی مخاطبان هدف خود انجام دهید

برای اینکه نتایج تست A/B معتبر باشند، باید آن را بر روی مخاطبان هدف خود انجام دهید. اگر تست را بر روی یک گروه تصادفی از کاربران انجام دهید، ممکن است نتایج دقیقی به دست نیاورید. مثلا اگر محصول شما برای جوانان طراحی شده است، باید تست را بر روی جوانان انجام دهید. از ابزارهای تقسیم بندی مخاطبان برای هدف‌گذاری دقیق‌تر استفاده کنید. اطلاعات جمعیتی، علایق و رفتار کاربران را در نظر بگیرید. اگر مخاطبان هدف شما به چندین بخش تقسیم می‌شوند، ممکن است لازم باشد تست را به صورت جداگانه بر روی هر بخش انجام دهید. هدف این است که نتایجی را به دست آورید که برای مخاطبان هدف شما قابل تعمیم باشند. نتایج تست A/B بر روی یک گروه، ممکن است برای گروه دیگر معتبر نباشد.

8. تست های متوالی انجام دهید

تست A/B یک فرآیند مستمر است. پس از اتمام یک تست، باید از نتایج آن برای انجام تست‌های بعدی استفاده کنید. به این ترتیب می‌توانید به طور مداوم عملکرد وب‌سایت خود را بهتر کنید. هر تست باید بر اساس نتایج تست قبلی طراحی شود. هدف این است که به طور پیوسته بهینه‌سازی کنید و به بهترین نتیجه ممکن برسید. نتایج هر تست را ثبت کنید تا بتوانید روند پیشرفت خود را پیگیری کنید. تست A/B را به عنوان بخشی از فرهنگ سازمانی خود درآورید. تشویق کارکنان به ارائه پیشنهادات برای بهبود عملکرد وب‌سایت. هرگز از تست A/B دست نکشید.

9. از داده های کمی و کیفی استفاده کنید

تست A/B معمولاً بر روی داده‌های کمی مانند نرخ کلیک و نرخ تبدیل تمرکز دارد. اما داده‌های کیفی مانند نظرات کاربران و بررسی‌های آنها نیز می‌توانند بسیار ارزشمند باشند. با ترکیب داده‌های کمی و کیفی می‌توانید درک عمیق‌تری از رفتار کاربران به دست آورید. از ابزارهای نظرسنجی و بازخورد کاربران برای جمع آوری داده‌های کیفی استفاده کنید. به سوالات کاربران در شبکه‌های اجتماعی و فروم‌ها توجه کنید. مثلا اگر یک تغییر باعث افزایش نرخ تبدیل شده است، نظرات کاربران می‌تواند به شما بگوید که چرا این اتفاق افتاده است. با بهره‌گیری از داده‌های کیفی می‌توانید فرضیه‌های بهتری برای تست‌های بعدی ایجاد کنید.

10. به طراحی ریسپانسیو توجه کنید

دکمه‌ها باید به اندازه کافی بزرگ باشند تا کاربران بتوانند به راحتی روی آنها کلیک کنند. متن باید خوانا باشد و تصاویر باید بهینه شده باشند. سرعت بارگذاری صفحه در دستگاه‌های موبایل بسیار مهم است. از ابزارهای تست موبایل برای بررسی عملکرد وب‌سایت خود در دستگاه‌های مختلف استفاده کنید.

11. از تغییرات بزرگ نترسید

تست A/B فرصتی است برای آزمایش ایده‌های جدید و نوآورانه. از ایجاد تغییرات بزرگ و جسورانه نترسید. گاهی اوقات، بزرگترین دستاوردها از تغییرات بزرگ حاصل می‌شوند. البته، باید قبل از ایجاد تغییرات بزرگ، آنها را به دقت بررسی کنید و تاثیرات احتمالی آنها را در نظر بگیرید. اگر یک ایده جسورانه با شکست مواجه شد، دلسرد نشوید. از آن درس بگیرید و به تلاش خود ادامه دهید. هدف این است که به طور مداوم مرزهای امکان را جابجا کنید. تست A/B یک فرآیند یادگیری است. هر تست فرصتی است برای کشف چیزهای جدید. به خلاقیت خود اجازه دهید شکوفا شود.

12. پیاده سازی نتایج تست برنده

پیاده‌سازی نتایج تست برنده، نقطه پایانی فرآیند تست A/B نیست. بلکه، آغاز مرحله جدیدی از بهینه‌سازی است. تست A/B یک چرخه مداوم است. با پیاده‌سازی نتایج برنده، چرخه را کامل کنید و دوباره شروع کنید.